Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwa

Wielu polskich przedsiębiorców prowadzi działalność gospodarczą w formie jednoosobowej na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jednocześnie, taki sposób prowadzenia działalności gospodarczej nastręczał wiele trudności w przypadku śmierci przedsiębiorcy. Polski ustawodawca zauważył konieczność uregulowania niniejszej kwestii, aby zapewnić przedsiębiorstwom ciągłość wykonywania działalności gospodarczej. Od 5 lipca 2018 r. do polskiego porządku prawnego została wprowadzona ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw. Ustawa ta reguluje zasady tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy.

Zarząd sukcesyjny polega na wyznaczeniu osoby (zarządcy sukcesyjnego), która będzie odpowiedzialna za bieżące prowadzenie przedsiębiorstwa po śmierci przedsiębiorcy do czasu ostatecznego zakończenia spraw spadkowych. Co do zasady, zarząd sukcesyjny ma charakter tymczasowy i nie może trwać dłużej niż przez okres 2 lat od śmierci przedsiębiorcy. Funkcję zarządcy sukcesyjnego w jednym czasie może pełnić tylko jedna osoba. Oprócz powołania osoby zarządcy sukcesyjnego do sprawowania takiej funkcji, konieczne jest również wyrażenie zgody przez osobę powołaną na zarządcę sukcesyjnego oraz dokonanie wpisu do CEIDG zarządcy sukcesyjnego.

Kto może zostać zarządcą sukcesyjnym?

Na zarządcę sukcesyjnego może być powołana osoba pełnoletnia, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Dodatkowo, zgodnie z ustawą, nie może pełnić funkcji zarządcy sukcesyjnego osoba wobec której prawomocnie orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 373 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe, jak również środek karny albo środek zabezpieczający w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej, obejmującego działalność gospodarczą wykonywaną przez przedsiębiorcę lub działalność gospodarczą w zakresie zarządu majątkiem.

Od chwili powołania do pełnienia funkcji zarządu sukcesyjnego, zarządca sukcesyjny wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z wykonywanej przez niego działalności gospodarczej oraz prawa i obowiązki wynikające z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku.

Ustanowienie zarządcy sukcesyjnego przez przedsiębiorcę

Zarządca sukcesyjny może zostać powołany przed śmiercią przez przedsiębiorcę. Przedsiębiorca może wtedy powołać zarządcę sukcesyjnego w ten sposób, że wskaże określoną osobę do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego po swojej śmierci albo zastrzeże, że z chwilą jego śmierci wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym.

Zarząd sukcesyjny po śmierci przedsiębiorcy

W przypadku, gdy zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony z chwilą śmierci przedsiębiorcy, po śmierci przedsiębiorcy zarządcę sukcesyjnego może powołać małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, lub spadkobierca ustawowy bądź testamentowy przedsiębiorcy albo zapisobierca windykacyjny. Do powołania zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy, konieczne jest również uzyskanie zgody osób (spadkobierców), którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku większy niż 85/100.

Zakres działania i odpowiedzialność zarządcy sukcesyjnego

Od momentu ustanowienia zarządcy sukcesyjnego, zarządca wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z prowadzonej przez niego działalności, a także zajmuje się prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku. Zarządca sukcesyjny działa w imieniu własnym, ale na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku. Przyjęcie takiego rozwiązania wiąże się z tym, że zarządca sukcesyjny, co do zasady, nie odpowiada osobiście za zobowiązania istniejące i zaciągnięte w ramach prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku. Nie oznacza to oczywiście, że zarządca sukcesyjny nie ponosi w ogóle odpowiedzialności za swoje działania w ramach prowadzenia przedsiębiorstwa.

Zamieszczony na stronie wpis ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Jeśli są Państwo zainteresowani kompleksowym rozwiązaniem problemu prawnego, zapraszamy do bezpośredniego kontaktu.