Windykacja należności

Zdolność podmiotu do spłacania w terminie najbardziej wymagalnych zobowiązań nazywamy płynnością finansową. Płynność finansowa ma bezpośredni wpływ na ocenę kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Utrata płynności finansowej może natomiast doprowadzić do niewypłacalności przedsiębiorcy. W obrocie gospodarczym często możemy spotkać się ze sprzedażą towarów lub usług z odroczonym terminem płatności – tzw. kredyt kupiecki. Dla nabywcy takie rozwiązanie jest korzystne ponieważ może dłuższy czas dysponować swoimi środkami. Sprzedawca natomiast zwiększa swoją konkurencyjność mogąc poszerzyć grono nabywców a także zwiększając marże w przypadku wyznaczenia dłuższego terminu zapłaty. Warto jednak się zabezpieczyć i dopilnować, aby na wypadek ewentualnego sporu faktura nie była naszym jedynym dowodem zawarcia umowy.

Zdarzają się sytuacje gdy kontrahent opóźnia się ze spłatą należności. Reguluje płatności tylko częściowo lub zupełnie nie wywiązuje się z obowiązku zapłaty urywając kontakt. W takim przypadku zostajemy z nieopłaconą fakturą i podatkiem do zapłaty. Dla ochrony interesów swojej firmy i zachowania płynności finansowej należy wszcząć procedurę windykacji. Procedura dochodzenia należności z reguły przebiega według przedstawionej poniżej procedury.

Etap przedsądowy – wezwanie do zapłaty

Po upływie terminu zapłaty za towary lub usługi należy wystosować do nieuczciwego kontrahenta wezwanie do zapłaty. Wezwanie powinno stanowić niejako zapowiedź pozwu i ostatnią szansę pozasądowego rozwiązania sporu. Wezwanie do zapłaty, które najlepiej skierować do drugiej strony przesyłką poleconą należy, powinno zawierać określone elementy.

• podstawa dochodzonych roszczeń pieniężnych (na przykład oznaczenie umowy, numery i daty wystawienia faktur VAT);
• wysokość zaległości.
• data początkowa od której są naliczane odsetki i rodzaj odsetek.

Odsetki w transakcjach handlowych

Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych wprowadza szczególny rodzaj odsetek – odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych. Wysokość tych odsetek jest ustalana rokrocznie obwieszczeniem Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii. Aktualna stopa tych odsetek wynosi 16% stosunku rocznym w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest publiczny podmiot leczniczy. Jeżeli dochodzimy zapłaty od publicznego podmiotu leczniczego wysokość ustawowych odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych to 14%.

Rekompensata za koszty odzyskiwania należności

Kolejne uprawnienie jakie wierzycielowi daje wskazana ustawa to możliwość dochodzenia od dłużnika rekompensaty za koszty odzyskiwania należności od każdej faktury VAT, w wysokości:

1. 40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 złotych;
2. 70 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5000 złotych, ale niższa niż 50 000 złotych;
3. 100 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od 50 000 złotych.

Warto pamiętać, że roszczenie o zapłatę rekompensaty za koszty odzyskiwania należności przysługuje od dłużnika „bez wezwania”. Nie ma więc potrzeby wystosowywania dodatkowego wezwania do zapłaty, aby roszczenie stało się wymagalne.

Etap sądowy – pozew o zapłatę

Jeżeli wezwanie do zapłaty nie przyniesie oczekiwanych rezultatów to następnym krokiem jest skierowanie sprawy do sądu. Procedurę w tym zakresie reguluje Kodeks postępowania cywilnego. Pozew musi być zgodny z warunkami formalnymi przywidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego. Braki formalne oznaczają zwrot pozwu przez sąd z wezwaniem do ich uzupełnienia. Zaniechanie uzupełnieniu braków formalnych w terminie skutkuje definitywnym zwrotem pozwu i koniecznością jego powtórnego wniesienia. Skutek – znaczne wydłużenie procesu windykacji i zwiększone ryzyko, że dłużnik w tym czasie podejmie działania zmierzające do ukrycia majątku. Korzystny wyrok na niewiele się zda jeżeli brak jest majątku z którego można przeprowadzić egzekucję.

Zabezpieczenie roszczenia

Aby zwiększyć szansę odzyskania należności warto w pozwie uwzględnić wniosek o zabezpieczenie roszczenia. Postępowanie zabezpieczające ma na celu uniemożliwienie dłużnikowi wyzbycia się majątku przed zakończeniem procesu. Zabezpieczenie roszczenia polega najczęściej na zajęciu przez komornika środków na rachunku bankowym dłużnika. Kodeks postępowania cywilnego dopuszcza także inne opcje. Zabezpieczenie roszczenia może obejmować także zajęcie ruchomości, wierzytelności lub innego prawa. Sąd udziela zabezpieczenia roszczenia poprzez wydanie postanowienia, na podstawie którego możemy skierować do komornika wniosek o jego wykonanie.

Nakaz zapłaty i wyrok

Jeżeli opisane w pozwie fakty oraz dowody nie budzą wątpliwości i potwierdzają zasadność naszego roszczenia sąd może wydać nakaz zapłaty. Od dnia doręczenia nakazu zapłaty wraz z pozwem Pozwany ma 2 tygodnie aby wnieść sprzeciw. Brak wniesienia sprzeciwu w terminie sprawia, że nakaz zapłaty staje się prawomocny. Po nadaniu klauzuli wykonalności przez sąd możemy kierować sprawę do komornika.

W przypadku gdy sąd nie znajdzie podstaw do wydania nakazu zapłaty sprawa toczy się w trybie zwykłym i przeprowadzane jest postępowanie dowodowe. Sąd bada złożone przez strony dokumenty, przesłuchuje świadków oraz strony a na koniec wydaje wyrok. Należy pamiętać, że w sporach pomiędzy przedsiębiorcami co do zasady znajdą zastosowanie przepisy regulujące odrębne postępowanie w sprawach gospodarczych. Są one bardziej restrykcyjne w stosunku do postępowania zwykłego. Ich celem jest usprawnić postępowanie. Zgodnie z tymi przepisami rozstrzygnięcie w sprawie powinno zapaść nie później niż sześć miesięcy od dnia złożenia odpowiedzi na pozew.

Postępowanie egzekucyjne

Po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty lub wyroku dłużnik staje przed ostatnią szansą aby dobrowolnie spełnić świadczenie. Dalsze uchylanie się przez dłużnika od zapłaty powoduje skierowanie sprawy do komornika celem wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Komornik na mocy swoich uprawnień może dokonać w pierwszej kolejności zajęcia rachunków bankowych dłużnika.

Co w przypadku gdy środków na rachunku bankowym dłużnika nie ma lub są niewystarczające aby zaspokoić nasze roszczenie? Komornik podejmie czynności terenowe celem zajęcia ruchomości i nieruchomości dłużnika. Doprowadzenie do tego etapu powoduje dla dłużnika dużo większe koszty niż dobrowolna zapłata w terminie ustalonym w pierwotnej umowie. Oprócz kwoty głównej zobowiązania dochodzą także odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych i koszty odzyskiwania należności. Dłużnik zobowiązany będzie również pokryć koszty procesu w tym koszty zastępstwa procesowego oraz koszty postępowania egzekucyjnego.

W ramach usług świadczonych dla przedsiębiorców oferujemy:

– weryfikacja wierzytelności w zakresie możliwości windykacji oraz ustanowienia zabezpieczenia na majątku dłużnika (na przykład poprzez zablokowanie środków na rachunku bankowym);
– przygotowanie wezwania do zapłaty;
– podjęcie czynności zmierzających do pozasądowego rozwiązania sporu, negocjacje z dłużnikiem, ugoda z dłużnikiem;
– przygotowanie wniosku o zabezpieczenie roszczenia;
– pozew o zapłatę w postępowaniu upominawczym i nakazowym;
– przygotowanie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego mającego na cele zajęcie należących do dłużnika środków pieniężnych, wierzytelności, udziałów w spółkach, wynagrodzenia za pracę, nieruchomości, rachunków bankowych dłużnika.