Niezgodność towaru z umową – uprawnienia konsumenta

Polskie prawo ustawowo reguluje tryb dochodzenia odpowiedzialności przedsiębiorcy w przypadku stwierdzenia niezgodności towaru z warunkami umowy. Niezgodność towaru z umową to przykre doświadczenie ale przepisy prawa zapewniają konkretne rozwiązania dla konsumenta w przypadku trefnego zakupu. Fundamenty odpowiedzialności sprzedawcy względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym. Szczegółowe regulacje dotyczące tej kwestii zawarte są w ustawie o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 r.

W sytuacji, gdy konsument składa reklamację na podstawie ujawnionej niezgodności towaru z umową, to sprzedawca staje się podmiotem odpowiedzialnym, a do niego powinno być skierowane pismo reklamacyjne. Szczegółowe dane kontaktowe sprzedawcy/przedsiębiorcy można znaleźć m.in. na paragonie fiskalnym, który nabywca powinien otrzymać wraz z zakupionym towarem.

Niezgodność towaru z umową jest ustawowym sposobem dochodzenia roszczeń, w związku z tym sprzedawca nie może odmówić reklamacji towaru, co do którego można stwierdzić jawny brak zgodności z umową, jeżeli nie wynika to wprost z przepisów. Warto pamiętać, że odpowiedzialność sprzedawcy wynikająca z ww. tytułu jest obowiązkowa i dotyczy wszystkich towarów.

Kiedy towar jest zgodny z umową?

Zgodnie z art. 43b Ustawy o prawach konsumenta towar jest zgodny z umową, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego:

• opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi – również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji,
• przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w momencie zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował.

Ponadto towar powinien:

• nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk,
• występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym trwałość i bezpieczeństwo, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi – również funkcjonalność i kompatybilność, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może zasadnie oczekiwać,
• być takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy i odpowiada opisowi takiej próbki lub takiego wzoru.

Uprawnienia konsumenta w przypadku niezgodności towaru z umową

W sytuacji, gdy towar nie spełnia warunków zawartych w art. 43b ustawy o prawach konsumenta, a więc można stwierdzić, że nie jest on zgodny z umową, nabywca może z tego tytułu złożyć do sprzedawcy reklamację i zażądać w niej:

Naprawa lub wymiana towaru

Sprzedawca jest zobowiązany do przeprowadzenia naprawy lub wymiany towaru w adekwatnym czasie od momentu, w którym otrzymał informację od konsumenta o braku zgodności z umową. Proces ten powinien być zrealizowany bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta, z uwzględnieniem specyfiki danego produktu oraz celu, w jakim został nabyty. Koszty związane z naprawą lub wymianą ponosi sprzedawca, obejmując w szczególności opłaty pocztowe, koszty przewozu, robociznę oraz materiały.

Decyzja dotycząca wyboru pomiędzy wymianą a naprawą leży po stronie konsumenta. Jednakże, jeśli zrealizowanie żądania konsumenta jest niemożliwe lub wymagałoby nadmiernych kosztów dla sprzedawcy, ten może:

• wymienić towar – zamiast go naprawić,
• naprawić towar – zamiast go wymienić.

Jeżeli zarówno naprawa, jak i wymiana są niemożliwe lub wymagałyby nadmiernych kosztów, sprzedawca może odmówić doprowadzenia towaru do zgodności z umową. W takiej sytuacji konsument ma prawo do żądania obniżenia ceny towaru lub w przypadku istotnej niezgodności towaru z umową – odstąpienia od umowy.

Obniżenie ceny lub odstąpienie od umowy

Konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny towaru lub odstąpienia od umowy, gdy:

• przedsiębiorca odmówił doprowadzenia do towaru do zgodności z umową;
• przedsiębiorca nie doprowadził towaru do zgodności z umową;
• brak zgodności towaru z umową występuje nadal, mimo że przedsiębiorca próbował doprowadzić towar do zgodności z umową;
• brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy bez uprzedniego skorzystania z naprawy lub wymiany;
• przedsiębiorca oświadczył, że nie naprawi lub nie wymieni towaru w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta

Co ważne, konsument nie może odstąpić od umowy, jeżeli brak zgodności z towaru z umową jest nieistotny. Obowiązujące przepisy regulujące tę kwestię wprowadzają domniemanie, iż niezgodność towaru z umową jest istotna.

Obniżona cena towaru, wynikająca z reklamacji konsumenta musi pozostać proporcjonalna do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość towaru niezgodnego z umową pozostaje do wartości towaru zgodnego z umową.

Gdy niezgodność towaru z umową zauważalna jest jedynie w przypadku części dostarczonych towarów, konsument ma prawo odstąpić od umowy zarówno wyłącznie w odniesieniu do tych konkretnych produktów jak i do całości zakupionych towarów.

Zwrot wadliwego towaru

W przypadku odstąpienia od umowy, konsument jest zobowiązany do niezwłocznego zwrotu towaru przedsiębiorcy, przy czym koszty związane z odesłaniem towaru ponosi przedsiębiorca. Zwrot środków pieniężnych przez przedsiębiorcę na rzecz konsumenta musi nastąpić niezwłocznie i nie później niż w ciągu 14 dni od daty otrzymania towaru lub dostarczenia dowodu jego odesłania. To ważne zagwarantowanie praw konsumenta w sytuacji, gdy umowa nie została należycie spełniona przez przedsiębiorcę.

Zwrot ceny na rzecz konsumenta

Przedsiębiorca zobowiązany jest do zwrotu konsumentowi kwoty mu należnej z tytułu skorzystania z prawa obniżenia ceny niezwłocznie, najpóźniej w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia o obniżeniu ceny. Przedsiębiorca powinien dokonać zwrotu ceny przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, jakiego użył konsument, chyba że konsument wyraźnie zgodził się na inny sposób zwrotu, który nie wiąże się dla niego z żadnymi kosztami.

Niezgodność towaru z umową – reklamacja konsumenta

Reklamację można złożyć w dowolnej formie, jednak najpewniejszą jej formą jest reklamacja pisemna. Należy opisać w niej zauważony brak zgodności towaru z umową i określić swoje żądanie przewidziane w ramach niezgodności towaru z umową.

Co istotne, do złożenia reklamacji nie jest konieczny paragon fiskalny. Jest to jeden z wielu dopuszczalnych dowodów nabycia towaru, jednak przedsiębiorca nie może uzależniać przyjęcia reklamacji od posiadania paragonu fiskalnego przez konsumenta. Inne dopuszczalne dowody nabycia towaru to np. wydruki z karty płatniczej lub kredytowej.

Koszty reklamacji

Konsument nie ponosi żadnych kosztów związanych z reklamacją. Ponadto, jeżeli w jej wyniku doszło do naprawy lub wymiany towaru, obniżenia ceny lub od umowy odstąpiono, konsument ma prawo zażądać od przedsiębiorcy zwrotu kosztów, wynikających z nabycia towaru niezgodnego z umową takich jak:

• koszt odebrania towaru
• koszt przechowania towaru
• koszt zawarcia umowy
• koszt opłat związanych z ekspertyzą np. rzeczoznawcy, która potwierdziła niezgodność towaru z umową.

Podsumowanie

Jeśli znaleźli się Państwo w sytuacji, gdzie nabyty towar okazał się niezgodny z umową, istnieją przepisy prawa, które mogą skutecznie chronić Państwa prawa jako konsumentów. Podsumowując naszą dotychczasową analizę, uprawnienia przysługujące konsumentom w takiej sytuacji mogą być kluczowe dla ochrony przed utratą środków przeznaczonych na wadliwy towar. Znajomość przepisów ustawy o prawach konsumenta oraz Kodeksu cywilnego może okazać się istotna, aby znaleźć odpowiednią ścieżkę działania w przypadku zakupu towaru niezgodnego z umową. Dlatego zachęcamy Państwa do kontaktu z naszą kancelarią w celu skonsultowania sprawy oraz uzyskania profesjonalnej porady prawnej. Pamiętajmy również, że odpowiednia znajomość tych przepisów może być istotna dla sprzedawców, aby postępować zgodnie z obowiązującym prawem w przypadku otrzymania reklamacji od swoich klientów.

Jeśli mają Państwo jakiekolwiek pytania lub wątpliwości, jesteśmy do Państwa dyspozycji. Serdecznie zapraszamy do kontaktu.